Upamiętnienie

Ofiary

W latach 1939-1945 w Norymberdze zmarło ponad 5000 zagranicznych jeńców wojennych oraz cywilnych robotnic i robotników przymusowych. Wielu z nich straciło życie z powodu złego odżywania, braku opieki medycznej i surowych warunków pracy. Jedni zginęli pod bombami, innych brutalnie zamordowano. Setki ofiar zostały wywiezione do obozu koncentracyjnego w Dachau i tam rozstrzelane. Dla zmarłych w Norymberdze urządzono na jeszcze nie zagospodarowanym terenie miejskiego Cmentarza Południowego tak zwany „cmentarz obozowy”. Pochowano na nim w oznaczonych imiennie indywidualnych grobach tylko niewielką część zmarłych, natomiast większość znalazła ostatnie miejsce spoczynku w mogiłach zbiorczych i masowych. Największą grupę ofiar (ponad 3500) tworzą sowieccy jeńcy wojenni, ale leżą tu też – z dala od ojczyzny – osoby z Włoch, Polski, Europy Zachodniej, krajów bałtyckich i Bałkanów.

Obecnie nie wszyscy zmarli w Norymberdze jeńcy wojenni oraz robotnice i robotnicy przymusowi spoczywają na Cmentarzu Południowym. Szczątki kilkuset ofiar, zwłaszcza z państw zachodnioeuropejskich i Włoch, zostały w pierwszych latach powojennych przeniesione do ich krajów ojczystych.

Miejsce pochówku

Po wojnie groby jeńców wojennych oraz cywilnych robotnic i robotników przymusowych otrzymały miano cmentarza wojennego i od tej pory są otoczone opieką przez Republikę Federalną Niemiec. To miejsce pochówku ulegało w ciągu dziesięcioleci wielokrotnym przekształceniom. Umieszczono na nim rozmaite znaki pamięci, takie jak nasadzenia drzew, kamienie upamiętniające, tablice z nazwiskami ofiar oraz krzyże. Przed każdym grobem masowym, w których spoczywa 500 żołnierzy z byłego Związku Sowieckiego, ustawiono w 1999 r. tablicę z ich nazwiskami oraz datami narodzin i śmierci.

Dawny „cmentarz obozowy” na norymberskim Cmentarzu Południowym jest największym w Bawarii po cmentarzach obozowych w Dachau i Flossenbürgu cmentarzu wojennym zagranicznych ofiar wojny. Ponad 5000 pochowanych na nim jeńców wojennych oraz cywilnych robotnic i robotników przymusowych zaświadcza jeszcze dzisiaj o zbrodniach narodowosocjalistycznego reżimu oraz bezgranicznym cierpieniu bliskich jego ofiar.